TTK m. 1530/7. Fıkra Üzerine Hukuki Değerlendirme

1. Giriş
Türk Ticaret Kanunu'nun 1530. maddesi, ticari işletmeler arasında mal ve hizmet tedarikinde geç ödemelerin sonuçlarını düzenlemektedir. Bu bağlamda 7. fıkra, temerrüt faiz oranı ve alacaklının talep edebileceği asgari tahsil masrafını belirlemesi bakımından özel bir öneme sahiptir.

2. Hükmün İçeriği
TTK m. 1530/7 hükmüne göre:
- Faiz oranı ve asgari giderim tutarı, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından her yıl Ocak ayında ilan edilir.
- Faiz oranı, 3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanun’da ticari işlere uygulanacak gecikme faizi oranından en az %8 fazla olmalıdır.

3. Güncel Mevzuat – TCMB Tebliğleri
TCMB tarafından her yıl yayımlanan tebliğler ile oran ve tutarlar belirlenmektedir.
- 01.01.2023 itibarıyla: %11,75 faiz oranı, 800 TL giderim tutarı.
- 01.01.2024 itibarıyla: %48 faiz oranı, 1.310 TL giderim tutarı.

4. Hukuki Amaç ve Anlamı
Bu düzenleme, sözleşmede faiz oranı belirlenmediği veya geçersiz olduğu durumlarda alacaklının korunmasını sağlar. Ayrıca, tahsil masrafı için götürü bir tazminat öngörülmesi, ispat yükünü hafifletir ve alacaklının zararın bir kısmını otomatik olarak tazmin etmesini güvence altına alır.

5. Değerlendirme ve Sonuç
- Faiz oranının yüksek belirlenmesi, borçluların zamanında ödeme yapmalarını teşvik eder.
- Küçük ve orta ölçekli işletmelerin büyük işletmeler karşısında korunmasına hizmet eder.
- TCMB tarafından ilan edilen oran ve tutarlar uygulamada yeknesaklık sağlar.

6. Öneriler
- İş dünyasında tarafların sözleşmelerinde bu hükmü dikkate alması ve ihtilaf durumlarında uygulanacak faiz oranı konusunda bilgi sahibi olması gerekir.
- Doktrinde ve uygulamada, farklı yıllara ilişkin oranlar karşılaştırmalı tablolar halinde sunularak hukukçular ve uygulayıcılar için pratik rehberler hazırlanmalıdır.

Sonuç olarak, TTK m. 1530/7; ticari hayatta alacaklıyı koruyan, borçlunun ödeme disiplinini güçlendiren ve hukuk güvenliği sağlayan önemli bir düzenlemedir